Verouderen en toch jong blijven?

Hebben we de fontein van de eeuwige jeugd eindelijk ontdekt?

Door: Arthur de Nobrega Teixeira

Veel mensen zoeken manieren om veroudering te voorkomen. Sommige zoeken op natuurlijke wijze anderen gaan de chemische kant op. Sterker nog, producten waarvan gezegd wordt dat ze de huid jeugdiger maken worden gepropageerd door een miljardenindustrie. 
Veroudering is een natuurlijk proces van het leven en het voorkomen van dit proces is nu nog gewoon onmogelijk… of toch niet?

Het menselijk lichaam ondergaat een voortdurend proces van vernieuwing. Cellen maken een nieuwe kopie van zichzelf waarna de oude cel uiteindelijk zichzelf opruimt. Het belangrijkste onderdeel in dit proces is het kopiëren van de chromosomen, het deel die erfelijk materiaal of onze code beheerst. Om dit te begrijpen moet je iets van telomeren weten. 
Telomeren zijn de laatste eindjes van een chromosoom, ofwel stukjes DNA aan het einde van een chromosoom dat eigenlijk werkt als opslagplaats van je genetische materiaal. Als je een chromosoom vergelijkt met een schoenveter, dan zijn de telomeren de plastic uiteinden van de schoenveter die ervoor zorgen dat de schoenveter niet gaat rafelen.

DNA schade

Bij elke celdeling worden de telomeren steeds korter, totdat ze te kort worden en niet meer kunnen delen, op dat moment gaan de cellen dood. Hoe korter de telomeren worden, hoe minder bescherming de chromosomen hebben en dan loopt het DNA schade op, net als de veter die gaat rafelen als het plastic uiteinde slijt. Wanneer de lengte van de telomeren behouden zou blijven, dan kun je in principe eeuwig leven. De oorspronkelijke lengte van telomeren is genetisch bepaald. Maar hoe snel deze telomeren verkorten kunnen we absoluut positief of negatief beïnvloeden.
Gedurende de laatste jaren is er een aantal belangrijke onderzoeken op het gebied van het verouderingsproces gedaan. In de onderzoeken wordt vaak gesproken over ‘NAD+’ en ‘mesenchymale stamcellen’ gesproken. 

NAD+ (nicotinamide adenine dinucleotide)

NAD+ is een co-enzym (een relatief kleine organische molecuul die nodig is om een  bepaalde chemische reactie in of buiten een cel te bereiken) die in alle cellen aanwezig is. De functie van NAD+ is om energie over te brengen van het voedsel dat we eten naar de vitale processen in de cel, zoals celdeling en omzetting van energie. Veel vitaminen zijn een precursor (dat is een uitgangsstof, dat als voorloper dient voor een andere stof en deel uitmaakt van de nieuwe stof. Zo is betacaroteen (provitamine A) een precursor van vitamine A. 

Mesenchymale stamcellen

Het beenmerg bevat twee soorten stamcellen: mesenchymale en hematopoietische. Mesenchym is embryonaal weefsel waaruit het bindweefsel, de bloedvaten en de lymfevaten worden gevormd. Hematopoiese is de vorming en ontwikkeling van bloedcellen in het beenmerg. 

Al het onderzoek is nu gericht op het stoppen van het verkorten van telomeren. Hierbij hebben de onderzoekers gezien dat een oplossing in de NAD-molecuul zit. Wetenschappers zijn ook steeds meer geïnteresseerd in stamceltherapie; met mesenchymale stamcellen geloven ze dat deze cellen in de nabij toekomst gebruikt kunnen worden tegen verschillende ziektes en bij weefselherstel.
Naarmate we ouder worden verminderen echter de NAD+ hoeveelheden vanwege:
1) een overconsumptie door extreme vraag naar lichaamsenergie, zoals tijdens het lopen van een marathon of een ernstige ziekte.
2) een vermindering of volledige blokkering van het productieproces door toxinen, zoals vervuiling, bewerkt voedsel, geneesmiddelen (antibiotica) en andere schadelijke stoffen. 

Sirtuïnes 

Ook sirtuïnes, een groep eiwitten, zijn belangrijk voor anti-aging. Sirt (sirtuïnes) is een afkorting voor ‘silent information regulator 2 eiwitten’. Het zijn eiwitten die betrokken zijn bij het aflezen van het DNA. Ze spelen een rol bij het reguleren van verouderingsprocessen. Sirtuïnes repareren het DNA en hebben NAD+ nodig om te functioneren.
Sirtuïnes behoren tot een groep eiwitten die de stofwisseling beïnvloeden, spieren sterker maken, vetverbranding stimuleren en lichaamscellen beschermen tegen ontstekingen. Op zich heel mooi, aangezien ontstekingen aan de basis liggen van ziekten zoals kanker, hart- en vaataandoeningen, diabetes, reumatoïde artritis en darmontstekingen.

In een studie van maart 2017, gepubliceerd in het tijdschrift Science, verhoogden Sinclair en zijn onderzoeksteam het niveau van NAD+ bij muizen, door een stof aan het drinkwater water toe te voegen die veroudering had verminderd. 
Bij de gerandomiseerde controlestudie werd ontdekt dat mensen die het supplement met de stof innamen, waarvan bekend is dat het de NAD+-concentraties verhoogt (NAD+-precursoren genoemd), hogere NAD+-spiegels hadden die ze gedurende zestig dagen opliepen.

Gerandomiseerd onderzoek

Een gerandomiseerd onderzoek met controlegroep (Engels: RCT, voor Randomized Controlled Trial) is een type wetenschappelijk onderzoek in de biowetenschappen, vooral in de geneeskunde, waarbij getracht wordt de vraag te beantwoorden of een bepaalde behandeling (interventie) werkzaam of zinvol is.

Er zijn al supplementen op de markt te vinden die NAD kan verhogen, maar de resultaten zijn niet te vertrouwen en er zijn geen studies om te bewijzen dat deze supplementen veilig en effectief zijn. Het advies dat momenteel gegeven wordt is om te wachten op grote, goed opgezette klinische onderzoeken door onafhankelijke onderzoekers zodat de toekomstige gebruiker beter kan begrijpen hoe het supplement gebruikt moet worden. 
In afwachting van de resultaten van voortgezette studies kan je enkele acties ondernemen om op een natuurlijke wijze de verkorting van telomeren te vertragen. De acties kunnen samengevat worden onder twee punten, namelijk verandering van de levensgewoonten en een gezonder leven na te streven.

Op de juiste manier bewegen
Te veel en te intensief sporten kan het verouderingsproces juist versnellen. Toch is, op de juiste manier, bewegen erg belangrijk. Wanneer je dit regelmatig doet wordt de aanmaak van groeihormoon gestimuleerd en dit helpt de cellen te herstellen en te vernieuwen. Juiste beweging verbetert de collageenproductie en -reparatie, wat zorgt voor een zachte, soepele, stevige huid en vermindering van rimpels. Groeihormoon reguleert de stofwisseling en vetverbranding, en draagt bij aan de spieropbouw en het verminderen van stress. Een goede manier van bewegen zou moeten betekenen dat je oefeningen doet in korte momenten en met een hoge intensiteit.

Glutathion verhogen
Dit is geen stof die je als pilletje kunt innemen; het is een tripeptide stof die wordt aangemaakt door lichaamscellen. Je kunt het glutathiongehalte in je lichaam verhogen door regelmatig eieren of vlees te eten. Ook zijn er bepaalde superfoods die de aanmaak stimuleren, zoals whey-proteïne, dat veel zwavelhoudende aminozuren bevat die je lichaam nodig heeft om glutathion van te maken.

Suiker en fructose vermijden
Probeer suikers en fructose zoveel mogelijk te beperken. Omdat fructose ook in hoge concentraties aanwezig is in bepaalde soorten vers fruit, zoals peer, druiven en appel, is het ook goed om erop te letten welk soort fruit je eet en hoeveel je ervan eet. Bij een onderzoek in 2000 van Guarante Laboratories werd ontdekt dat een calorie beperkend voedingspatroon de levensduur kan verlengen.

Stress verminderen
Omdat stress zo’n grote invloed heeft op het verouderingsproces is het belangrijk om hier voldoende aandacht aan te besteden. Gezond eten, regelmatig bewegen en voldoende nachtrust verminderen stress wel, maar kunnen niet genoeg zijn om je stressbron echt goed aan te pakken. Kijk eens of je bepaalde patronen in je dagelijkse leven onder de loep zou moeten nemen en eventueel met een deskundige (psycholoog) bespreken.

Zo kunnen we zien dan dat het wonderlijke plan om veroudering te vertragen en langer te leven in de nabije toekomst gevonden zal worden. Binnenkort zal dit  individuele proces dat genetisch bepaald is, geregeld worden door chemische stoffen of door gezonde stamcellen in ons lichaam toe te voegen. Misschien zullen we ooit zo ver komen dat in de toekomst misschien onze leeftijd wordt behandeld in plaats van ziektes. Vooralsnog zijn we aangewezen op het verbeteren van onze leefgewoontes.