Het woord ‘hostie’ komt van het Latijnse woord ‘hostia’, dat ‘slachtoffer’ betekent. In de katholieke kerk breekt de priester tijdens de mis de hostie in stukjes en deelt deze aan de gelovigen uit tijdens de communie als een symbolische herhaling van het Laatste Avondmaal. In de Rooms-Katholieke Kerk bestaan twee rituelen voor de uitreiking van de hostie: op de tong of op de hand.

Tot aan het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) krijgen gelovigen de hostie op de tong uit handen van de priester. Een misdienaar kan daarbij een pateen (een uiterst platgewalst schijfje van verguld koper of zilver dat precies op een miskelk past, waarop de hostie gelegd wordt) onder de mond van de gelovigen houden die of staan of knielen aan een communiebank. In de westerse katholieke kerk is het sinds 1969 in die kerkprovincies waar de bisschoppenconferentie daarom gevraagd heeft, bij wijze van indult (een kerkjuridische toestemming voor een handeling waarvoor de Codex van het Canoniek Recht geen wettelijke bepaling geeft) ook toegelaten de hostie op de hand te leggen. Bij die vorm gebeurt de uitreiking staande. Beide vormen bestaan heden naast elkaar en hebben een lange traditie. De handcommunie is controversieel bij gelovigen die de veranderingen in het ritueel verwerpen, onder meer omdat het satanisten de mogelijkheid zou geven om geconsacreerde hosties oneigenlijk te gebruiken.

Hosties zijn ronde schijfjes ongedesemd tarwebrood. Een hostie die niet (uitsluitend) van tarwemeel is gemaakt, is volgens de Rooms-Katholieke kerk ‘ongeldige materie’.
Een hostie wordt traditioneel gemaakt van fijne bloem en water, dat daarna gebakken wordt. Men noemt dit ‘ongedesemd brood’ en dat wil zeggen dat er geen middel in wordt gedaan dat het brood laat rijzen, zoals bakpoeder, gist of zuiveringszout. Er mag dus geen ‘zuur’ aan toegevoegd worden. Hierdoor zal het brood dus altijd plat zijn en zal er geen luchtbelletje in ontstaan.
In feite is dit al een oude manier om een soort brood of koek te maken. Het bakken van granen tot brood werd ontdekt toen men merkte dat je op granen die je van het land plukte, of zaden van grassprieten, kon kauwen en in de mond kon laten weken door vermenging met speeksel. Dit was de basis voor het maken van brood. Later werd ontdekt dat je de granen kon fijnwrijven tussen stenen en dat was het tijdstip dat er meel werd uitgevonden. Door er water bij te doen, werd het een soort papje en dit werd in de zon, op een warme steen gedroogd of geroosterd boven een vuurtje.
Later werden de rijsstoffen ontdekt en daarmee het brood zoals we het nu kennen.

Glutenvrije hosties zijn in de Rooms-Katholieke Kerk niet toegestaan. Het Vaticaan heeft bisschoppen daar per brief aan herinnerd, nu glutenvrije hosties in supermarkten en op internet worden verkocht. In de brief stond geschreven dat hosties die geen gluten bevatten verboden zijn. Hosties moeten ongedesemd zijn en uit zuiver tarwemeel bestaan. Het toevoegen van andere ingrediënten aan de hostie, zoals fruit, honing of suiker, noemt de kerk ‘ernstig misbruik’.
Katholieken geloven dat de hostie verandert in het Lichaam van Christus en daarom aanbeden mag worden. De priester deelt ze tijdens de mis uit aan de gelovigen.

Mensen die vanwege de ziekte coeliakie niet tegen gluten kunnen, mogen van de kerk een hostie eten die gemaakt is met minder gluten. Helemaal glutenvrij mag van de kerk niet. Een hostie die gemaakt is van genetisch gemodificeerd materiaal mag dan weer wel.