Pa religion katóliko e temporada di kuaresma ta e periodo di 40 dia di preparashon pa e fiesta di Pasku di Resurekshon. Durante e 40 dianan di kuaresma ta sòru pa e kurpa ta wòrdu limpia dor di apstinensia i limpiesa di e kurpa. Tambe ta hasi orashon i duna limosna. Bon mirá esaki no ta solamente un sistema, religion òf kultura ku ta hasi uso di apstinensia i limpiesa korporal.

Sigun e siensia i filosofia Chines (entre otro Akupuntura) pensamentu tin relashon ku e tripa; si e tripa ta limpi e pensamentu tambe ta limpi. Pensá for di e otro banda tambe ta bèrdat: si e tripa ta sushi e pensamentu tambe ta sushi. Chinesnan ta kompará e funshon di e tripa ku e funshon di e selebre. Ta p’esei den medisina chines ta trata e tripa ora e mente ta sushi, ora no por konsentrá, kòrda kos òf ora no por pensa sano.

Ora un mucha no por siña bon na skol, òf e no por pone su atenshon na e lèsnan, si e ta wòrdu distraí fásil, e ora ei e akupunturista òf dòkter chines ta wak kiko ta pasando ku e tripa. E ta sumamente importante pa e tripa grandi ta limpi pa un mucha por konsentrá bon na skol.

Tradishon

Hopi di nos ta kòrda e tradishon di ántes na unda semper na komienso di aña eskolar nobo, mayornan ta duna tur e yunan un bòter di purgashi pa limpia e tripa. Masha tiki mayor sa e motibu i e dikon ta sigui ku e tradishon. Mi tata semper ta kontesta riba e pregunta “ta pa bo siña mihó na skol”.
Si, nos mayornan sa ku ora limpia e tripa, ku e mente ta bai funshoná mihó.

Tambe den biblia nos ta lesa ku kada bes ku un hende –un ser humano- ke yega na un nivel mas haltu, ora e ke papia ku e ser supremo, e ta bai na yuna pa un kantidat di dia. Beibel ta siña nos ku e mente mester ta limpi pa bo por papia ku Dios. Yunamentu bo ta mira den diferente religion; tin di nan ta bai na yuna tur dia pa un kantidat di dia, i otro religion ta yuna, por ehèmpel, 40 dia.

Den mundu di animal tambe nos ta ripara ku na momentu ku un animal –por ehèmpel un kachó- ora e no ta sinti bon, e ta stòp di kome i e ta bai na yuna. Awa so e ta bebe, i hopi bia na kantidat grandi.

Desayuná

E kurpa humano tambe tin un siklo ku e ta bai na yuna tur dia. Durante dia nos ta kome i bebe; na un sierto momentu ta stòp di kome i bebe. Normalmente esei ta anochi despues di 7 òf 8 or. Anochi bo ta duna bo stoma i tripa sosiegu, bo ta bai na yuna i e kurpa ta haña chèns pa rekuperá. E kurpa ta traha sel nobo, remplasá sèlnan bieu i restourá daño ku a wòrdu hasi na e kurpa durante dia.
Ora bo a kome kuminda pisa òf ku no ta apropiá pa bo kurpa, bo ta ripara ku bo mente no por ta trankil pasobra bo ta soña hopi òf haña nagmèri òf pesadia.
Despues di e oranan di yuna, ku normalmente ta entre 8 or di anochi pa 8 or di mainta, bo ta lanta fo’i soño. E sistema natural i salú ta ku ora bo lanta mainta bo ta bai tualèt (wesé) pa despues ora bo a baña (laba e kurpa òf limpia e kútis) bo ta bai desayuná.

Pa bo sa:

Wesé ta bin for di e abreviatura w.c., ku ta bini for di e palabra na ingles ‘water closet’.

Pa bo sa:

Desayuná: des-ayuná ta e momentu ku ta stòp e yunamentu; na ulandes ‘ont-bijten’ i na ingles ‘break-fast’ ku ta ‘breaking the fasting’.

Te asta riba un kalènder por weta kon a tene kuenta ku e limpiesa di tripa i e selebre. Promé ku e fiesta di Pasku di Resurekshon nos tin 40 dia yunamentu. Despues di Pasku di Resurekshon nos tin e fiesta di Pentekòster; esei ta e momentu ku nos tin nos mente limpi pa nos por ‘risibí i por papia den diferente lenga.

Loading