Warmte of koude applicatie tegen pijn?
Soms voelt een koud kompres goed aan, maar op een ander moment geeft warmte juist verlichting. De kunst is om de juiste applicatie toe te dienen zodat u daar baat bij heeft. Een vuistregel: warmte stimuleert de circulatie waardoor er een betere afvoer van ‘afvalstoffen’ (die meestal de pijn veroorzaken), terwijl koude de circulatie afremt waardoor de ontstane bloeduitstorting beperkt of afgeremd wordt. Houd zowel bij koude als bij warmte applicatie de plek op het lichaam (gewrichten, gezicht, geslachtsdelen) en de leeftijd (kleine kinderen, ouderen) goed in de gaten. Deze hebben namelijk invloed op de dikte van de huid. Hoe dunner de huid hoe meer schade aangericht kan worden.
Bij een acute trauma, sportletsel of val dan is er meestal sprake van een bloeduitstorting. Door de bloeduitstorting ontstaat er zwelling dat later een ontstekingsreactie kan veroorzaken. Door de zwelling komen weefsels onder druk te staan; de zwelling kan ook op de zenuwen in dat gebied gaan drukken waardoor pijn ontstaat. In zulke gevallen wilt u zo snel mogelijk de zwelling beperken. Een koud kompres zal aangenaam aanvoelen. Als u geen kompres heeft kunt u enkele ijsblokjes in een handdoek doen en die vervolgen op de pijnlijke plek aanbrengen. Let er wel op dat u het koude kompres na enkele minuten verwijdert; u kunt namelijk ook met extreme koude een verbranding oplopen. Bij acute gevallen kunt u dus het beste een koud kompres aanbrengen. Het koude kompres kunt u ongeveer twintig minuten op de plek houden (afhankelijk van de locatie op het lichaam en leeftijd) en dan weer 20 minuten zonder kompres.
Een warmte applicatie geeft u bij een stijfheid, bewegingsbeperking in een gewricht (niet bij een ontsteking!), pijnlijke spieren of gewrichtspijnen. In deze gevallen wilt u namelijk de circulatie stimuleren om een betere doorbloeding te krijgen en een betere afvoer van de pijn veroorzakende afvalstoffen die zich ophopen in de spieren en gewrichten.
Bij gewrichtsklachten zoals bij artrose (gewrichtsstijfheid), bij spierspasme, spierverkorting of gewoon bij een stijve nek kan door een applicatie van warmte (met bijvoorbeeld een warm waterkruik) de mogelijkheid ontstaan om gemakkelijker de spier of gewricht te rekken en daardoor de bewegelijkheid te herstellen. Een warm waterkruik kunt u 20 minuten tot een half uur (in een handdoek gewikkeld) op de huid leggen. Bij het gebruik van een elektrisch deken of matje kan de warmte heel snel toenemen en teveel zijn. Een warmte applicatie moet lekker en ontspannend aanvoelen.
- Let altijd goed op als u een elektrische warmte deken of kompres gebruikt. Leg altijd een handdoek op de huid om brandplekken te voorkomen.
- Ga nooit op een warm waterkruik liggen omdat na enkele maanden gebruik van een warm waterkruik uitdroging van het materiaal kan ontstaan. Een beetje lichaamsdruk kan de kruik doen scheuren met alle nare en pijnlijke gevolgen.
- Vul de kruik niet helemaal tot de rand; druk de kruik een beetje zodat het water stijgt en waardoor de lucht uit de kruik verwijderd wordt.
- Val niet in slaap tijdens de applicatie van zowel een koude als een warmte applicatie; wees alert op plekken die te warm of te koud worden.
