Stoelen
De goede stoel bestaat niet; geen enkele stoel is comfortabel voor iedereen. Een stoel moet aangepast zijn aan de specifieke eisen van de gebruiker.
De laatste jaren hoort men steeds meer klachten over een verkeerde houding. De mens is niet geschapen om langdurig te zitten. Urenlang werken achter de computer eist daarom van velen zijn tol. Één van elke drie op kantoor werkende mensen klaagt over rug- en nekklachten. De hoofdreden voor rugklachten is een verkeerde houding, waarvan de oorzaak vaak al in de kinderjaren te zoeken is. Want niet alleen het zitten op zich maakt onze rug ziek, wij brengen onszelf nog veel meer schade toe door de manier waarop wij zitten.
Vaak wordt de verkeerde houding verweten aan het langdurig werken aan een computer of een verkeerde stoel. Daardoor zijn er normen vastgesteld waar een stoel aan moet voldoen en de correcte stand van een computer is bepaald. Wat men echter over het hoofd heeft gezien en niet over praat is juist de grootste oorzaak van de verkeerde werkhouding. Dat is namelijk de gebruiker, het individu die de verkeerde houding aanneemt en daardoor klachten veroorzaakt in de wervelkolom, armen en benen. U kunt op de beste stoel zitten en de computer op de juiste stand hebben staan, maar zodra u de verkeerde werkhouding aanneemt dan ontstaan er RSI (Repetitive Strain Injury) klachten. De klachten die ontstaan kunnen als oorzaak hebben:
- Een langdurige onnatuurlijke houding
- Een herhaaldelijke (repeterende) belasting
Tijdens het zitten zien we verschillende niveaus die ingesteld moeten worden op de juiste hoogte, namelijk zitniveau, type-niveau (werkblad met keyboard), muisniveau, monitorniveau en een leesniveau (documenthouder).
Om de juiste niveaus in te stellen moet de stoel in verschillende onderdelen verstelbaar zijn. De stoel moet verstelbaar zijn in hoogte en de rug- en armleuningen moeten verstelbaar zijn. Het is de bedoeling dat de PC-werker de bureaustoel aan de eigen lichaamsafmetingen aanpast. Alleen instelling van de stoel op maat voorkomt een te hoge spierbelasting en verminderde doorbloeding. Daarnaast zijn er nog andere belangrijke stoeleisen. De stoel moet namelijk draaibaar zijn, stabiliteit (vijf poten) bieden, voldoende ventilatie van de bekleding geven en de gebruiker mag er niet vanaf kunnen glijden. Tevens moeten de voeten gesteund kunnen worden om te voorkomen dat er doorbloedingsstoornissen in de onderbenen ontstaan.
Het in elkaar gezakt zitten is de voorbode van klachten aan de wervelkolom, armen en benen. Alleen wanneer het lukt om individuele zwaktes en een verkeerd gebruik van het toegepaste zitmeubilair te verduidelijken, is een vooruitgang denkbaar bij de bestrijding van klachten die veroorzaakt worden door verkeerd zitten.
Zitten is zwaar werk voor het lichaam en stelt vooral aan de tussenwervelschijven en spieren hoge eisen. Tijdens het zitten moet de wervelkolom recht gehouden worden, waarbij de normale holte in de onderrug behouden blijft. Als de stoel te laag is ontstaat er een kanteling van de wervelkolom waardoor de holte in de onderrug afvlakt.
De wielen onder de stoel zijn erg belangrijk. De wielen maken het mogelijk om gemakkelijk in alle richtingen te schuiven met de stoel. Hierdoor hoeven geen onnodige rek bewegingen met de rug gemaakt worden. Zorg er altijd voor dat de wielen gemakkelijk over de vloer kunnen rollen. Indien de stoel op een vloerbedekking staat dan zal het rollen moeilijker gaan. Neem dan een speciale mat gemaakt van hard plastic waardoor de stoel toch weer gemakkelijk kan verplaatsen.
Hier volgen de belangrijkste grondregels:
- Ga diep in de stoel zitten. Zorg dat de rugzijde van de stoel een goede steun geeft in de rug
- Verander zo vaak mogelijk van houding met het bovenlichaam, zodat de spieren niet gespannen raken (dynamisch zitten)
- Let op een openingshoek van ten minste 90 graden (rechte hoek) in de buiging van knieën en armen alsmede in het heupgewricht.
- Maak gebruik van de steunfuncties van de stoel.
- Een steeds wisselende werkhouding en beweging op de werkplek dragen bij tot het gevoel van welbehagen en werklust. De statische houding moet wijken voor een dynamische houding. “Zitgymnastiek” kan hier een steentje bijdragen.
- Vaak en langdurig zitten op de werkplek kan duurzaam afbreuk doen aan het geestelijk en lichamelijk welzijn en daardoor een negatieve uitwerking hebben op het persoonlijke prestatievermogen.
Als je bedenkt dat meer dan 65% van alle werkende mensen verkeerd zit, dan wordt vlug duidelijk dat er iets moet gebeuren.
Om dit probleem op te lossen is het niet alleen van belang waarop de mens zit, maar vooral hoe hij zit. Tijdens het zitten heeft iemand de werking van een groot aantal spieren nodig is. Zitten is geen werk waarbij de botten betrokken zijn, maar een bezigheid van de spieren die het lichaam rechtop houden.
Daarbij zijn vooral de rugspieren er verantwoordelijk voor dat de wervelkolom bij de mens rechtop blijft staan. De wervelkolom is in zijn normale verticale stand heel goed bestand tegen druk. Wordt hij echter door een kromme houding belast (veroorzaakt door zwakte van de spieren die het lichaam rechtop moeten houden of heel algemeen door een verkeerde houding), dan ontstaat een te sterke belasting van de tussenwervelschijven en wervelgewrichten. De gevolgen zijn acute pijn en zelfs degeneratieve, chronische aandoeningen!
De rugspieren hebben dus door hun functie, nl. het rechtop houden van het lichaam, een belangrijke taak. Helaas leiden de normale zitomstandigheden in het normale dagelijkse kantoorleven met lange zittijden tot een ongezonde, constante gespannenheid van de rugspieren wat op den duur kan leiden tot verharding van de spieren. Maar dit alles betreft ook andere spiergroepen. Wie bijvoorbeeld bij het werken op het toetsenbord van een computer permanent de schouders slechts enkele centimeters omhoog heft, zal al heel snel een onnatuurlijke spanning voelen ter hoogte van schouder en nek. Het gevolg van deze onnatuurlijke spanning van de rug is dat de spieren hun functie als steun van de wervelkolom op den duur niet meer kunnen vervullen: de wervelkolom wordt niet meer rechtop gehouden, de zittende persoon krijgt een zogenaamde ronde rug met alle negatieve gevolgen van dien – bijvoorbeeld rugpijn, verkramping van de schouder- en nekspieren en heel algemeen een gevoel van onbehagen dat leidt tot concentratiestoornissen en een gestoorde spijsvertering.
De dreigende spanning van de spieren kun je echter voorkomen door een gezonde zithouding, door strek- en bewegingsoefeningen. Een belangrijk element is daarbij het zogenaamd dynamisch zitten. Dynamisch zitten is de permanente verandering van houding vanuit de middelste actieve naar de voorste resp. achterste zithouding. Een goede bureaustoel moet het dynamisch zitten bevorderen. De mens als zittend wezen op kantoor heeft zitdynamiek nodig als uitweg uit verkramping en spanning van de spieren, iets wat automatisch optreedt bij een zuiver statische houding. Er moet dus worden gestreefd naar een gezond evenwicht tussen spanning en ontspanning van de verschillende spiergroepen. Daarvoor moet de stoel alle zithoudingen mogelijk maken, d.w.z. hij moet meegaan met de steeds wisselende zithoudingen van de werkende mens en hem daarbij steunen.
Bij het aanschaffen en instellen van een stoel moet u dus rekening houden met de volgende punten:
- De zitvlakhoogte: dat is de hoogte gemeten vanaf de grond tot zitvlak. Stel uw stoel op de juiste hoogte in. Neem daarvoor eerst uw lengte op en bepaal dan de juiste hoogte. Meet de juiste zitvlakhoogte in belaste toestand.Lichaamslengte – zitvlakhoogte
1.45 cm 39,2 cm
1.50 cm 40,6
1.55 cm 42,0
1.60 cm 43,3
1.65 cm 44,6
1.70 cm 46,0
1.75 cm 47.3
1.80 cm 48,7
1.85 cm 50,0
1.90 cm 51,3
1.95 cm 52,7
2.00 cm 54,0
2. De zitting zelf is tenminste 44 cm diep en 40 cm breed zijn.
- De zitdiepte van rugleuning tot de voorzijde van de zitting is instelbaar minimaal tussen 40 en 44 cm. Dit is afhankelijk van de lengte van de bovenbenen.
- Een rugleuning, die ten minste 37 cm hoog is, en voorzien is van een lende steunvlak van 22 cm hoog met een verticale bolling met een straal die ligt tussen de 25 en 30 cm. Een hoge rugleuning geeft een betere steun verdeeld over de hele rug
- Korte armsteunen (ten minste 20 cm afstand van voorzijde armsteun tot voorzijde zitting), die in hoogte verstelbaar zijn tussen 20 en 27 cm boven de stoelzitting. Bij gebruik van een muis verdienen de armsteunen meer aandacht. Breedte instelling (42 tot 50 cm) en een groter hoogte instelbereik (20 tot 30 cm).
De normen zijn opgeschreven in 1984. Sinds die tijd is de werkplek sterk veranderd. De nieuwe stoelen bevatten daarom naast de wettelijke vereisten ook veel nieuwe, nuttige snufjes zoals schuifzittingen, in hoogte verstelbare armsteunen en langere gasveren.
- 80% van de bevolking heeft wel eens last van rugklachten
- 1/3 gedeelte van de 35 tot 50-jarigen heeft chronische rugklachten
- rugklachten zijn de meest voorkomende reden dat mensen een dokter bezoeken. Ze behoren tot de hoofdredenen waarom werknemers met vervroegd pensioen gaan
- de daaruit voortvloeiende schade voor de economie bedraagt jaarlijks miljoenen guldens
- De werkende mens zit tijdens zijn leven op school en op zijn werk gemiddeld 80.000 uur. De zittijd op de werkplek neemt toe. Daar vloeien steeds grotere belastingen uit voort voor de werkende mens.
- Een ziekteverzuimdag van een werknemer kost de werkgever veel geld.
Zitgymnastiek:
- draaien met het hoofd naar links en naar rechts
- breng het rechter oor naar de rechter schouder terwijl de linker arm omlaag gehouden wordt; en andersom
- maak draaibewegingen met de schouders (rechtsom en linksom)
- breng de schouders naar achteren en dan naar voren. Adem in wanneer de de schouders naar achteren brengt en adem uit bij het naar voren bewegen van de schouders.
- ga een beetje naar voren zitten en draai zover mogelijk naar rechts met de rug; doe hetzelfde naar links
- breng de armen op je rug; de rechter arm omhoog en linker arm omlaag; daarna wisselen
- pak de enkels vast en ga met de neus tussen de knieën
- leg de rechter enkel over de linker knie en druk voorzichtig de knie omlaag
- druk met de handen op de knieën en breng de hielen omhoog. Deze oefening is speciaal voor de spieren van de onderbenen. Door het aanspannen van de kuitspieren zet je de pompwerking van de spieren aan.
- strek de benen en maak bewegingen met de voeten. Probeer maar als het ware het hele alfabet met de voeten te schrijven.
- strek de rechter knie en probeer te tenen met de rechter hand te raken. Doe dit ook aan de linker zijde.
- strek beide armen omhoog; hou de handpalmen parallel met het plafond. Verbeeld je dat je alternerend met links en dan met rechts het plafond omhoog duwt.
