De DNA vaderschapstest

Meer dan alleen om de alimentatie van het kind

Desoxyribonucleïnezuur of DNA is de belangrijkste drager van erfelijke informatie in alle bekende organismen. Een DNA-molecuul bestaat uit twee lange strengen van nucleotiden (bouwstenen), die zich samen buigen tot een dubbele helix (dubbele winding of spiraal). De twee strengen zijn aan elkaar verbonden door zogenaamde baseparen. Een basepaar verbindt twee tegenover elkaar liggende nucleotiden. De volgorde van nucleotiden in een streng wordt een sequentie genoemd. Omdat er in principe oneindig veel sequenties mogelijk zijn, kan de volgorde van nucleotiden unieke erfelijke informatie verschaffen.

In organismen bevindt het DNA zich binnen de cel in de vorm van chromosomen. Chromosomen kunnen miljoenen basenparen bevatten. Op een chromosoom bevinden zich tientallen tot honderden genen. Een gen is in de biologie een discrete eenheid van erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. Genen zijn onderdeel van chromosomen en bestaan uit stukken DNA. Alle genen samen bepalen het functioneren van de cellen waaruit het organisme is opgebouwd. Genen bestaan uit een of meer DNA-sequenties. De cellen in het lichaam delen/vermenigvuldigen zich constant. Voordat de cellen zich delen wordt het DNA in een chromosoom gekopieerd; dit proces heet ‘replicatie’.  Zodoende krijgt elke cel een kopie van het DNA, en kan via de voortplanting het DNA doorgegeven worden aan het nageslacht. Replicatie is het proces waarin DNA verdubbeld wordt.

DNA-profiel

Met behulp van DNA kan aangetoond worden tot wie de cellen behoren en/of de cellen gevonden in een individu gelijkenissen vertonen met een ander individu. Met een DNA-test kan aangetoond worden of je het kind bent van een bepaalde man of dat de cellen die elders gevonden zijn aan jou toebehoren. 

Een belangrijke en prangende vraag is vaak de vraag van een kind “Is dat mijn biologische vader?” of andersom bij een man kan de vraag zijn “Ben ik de biologische vader van mijn kind?” Bij DNA-onderzoek dat gericht is op het vaststellen van ouder-kindrelaties worden DNA-profielen van veronderstelde ouders en kinderen met elkaar vergeleken om vast te stellen of de DNA-kenmerken van de kinderen terug te vinden zijn bij hun veronderstelde biologische ouders.

DNA-onderzoek kan nog veel meer. Het kan misdadigers achter de tralies krijgen, antwoord geven of je een erfelijke ziekte bij je draagt en het kan je ook vertellen wat je etnische afkomst is. 

Bij een DNA-onderzoek worden DNA-profielen bepaald en met elkaar vergeleken. Bij forensisch onderzoek wordt een DNA-profiel van een persoon vergeleken met het DNA-profiel uit biologisch sporenmateriaal dat op een ‘plaats delict’ is aangetroffen, of worden DNA-profielen uit biologisch sporenmateriaal dat op verschillende ‘plaatsen delict’ is aangetroffen onderling met elkaar vergeleken om vast te stellen of dezelfde (op dat moment nog onbekende) persoon op die verschillende ‘plaatsen delict’ kan zijn geweest.

Verwantschap 

DNA onderzoek wordt ook gebruikt in de genealogie (onderzoek naar de geschiedenis van een familie op basis van verwantschap). Een verwantschapsband geeft weer op welke manier individuen of een groep mensen familie van elkaar zijn. Er zijn twee soorten van familieverwantschap: bloedverwanten en aanverwanten. Bloedverwanten hebben een gezamenlijke voorouder, aanverwanten zijn door een huwelijk (of partnerschapsregistratie) aan elkaar verwant. Een verwantschap kan op verschillende manieren worden vastgesteld: 

Overdrachtelijk: de verwantschap wordt vastgesteld op basis van kennis en/of over de familie beschikbare documenten. Het kan hierbij ook gaan om niet-officiële documenten, zoals familieadvertenties of bidprentjes. 

Juridisch: de verwantschap wordt vastgesteld op basis van formele documenten (zoals aktes van de burgerlijke stand). Zo’n juridische familierelatie wordt ook wel een ‘familierechtelijke betrekking’ genoemd. 

Genetisch: de verwantschap wordt vastgesteld in DNA-onderzoek. Zo kunnen verwantschapsbanden ook ‘hard’ aangetoond worden als er geen juridische bewijzen zijn. Ook in het geval dat de vader niet meer beschikbaar is voor een DNA test, dan nog kan het biologisch verwantschap worden vastgelegd. Dit kan door directe familieverbanden van de overleden vader bij de test te betrekken, zoals de vader, moeder, broers en/of zussen.

Your content goes here. Edit or remove this text inline or in the module Content settings. You can also style every aspect of this content in the module Design settings and even apply custom CSS to this text in the module Advanced settings.

In artikel 8 lid 1 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) is het recht op eerbiediging van het privé-, familie- en gezinsleven (family life) neergelegd. Op grond van dit artikel heeft bijvoorbeeld een biologische vader, ook al heeft hij zijn kind niet erkend, recht op omgang met zijn kind, indien hij tot het kind in een betrekking staat dat aangemerkt moet worden als family life (8 EVRM). Het enkele feit dat de vader het kind heeft verwekt, is onvoldoende om die nauwe persoonlijke band tussen vader en kind aan te nemen. Voor het aantonen van deze band is van belang of de biologische vader en de moeder langere tijd in gezinsverband hebben samengeleefd. Daarnaast is de frequentie van de contacten van belang.