Gekweekte zalm valt ook onder ‘junkfood’

Zalmkwekerijen zijn een ramp, zowel voor het milieu als voor de menselijke gezondheid. Onderzoek heeft vastgesteld dat muizen die gekweekte zalm kregen obesitas en diabetes ontwikkelden mogelijk ten gevolge van blootstellingen aan toxische stoffen. 
Naast pesticiden en antibiotica die in de viskwekerij worden gebruikt, is de belangrijkste bron van toxische blootstelling de droge pelletvoeding, die dioxines, PCB’s en andere giftige verontreinigende stoffen bevat. PCB’s (polychloorbifenylen) zijn schadelijke stoffen die via milieuvervuiling terecht kunnen komen in voedingsmiddelen. PCB’s zijn moeilijk afbreekbaar en blijven daardoor heel lang in het milieu aanwezig.

Ongeveer eenderde van de PCB’s die je in het lichaam krijgt, verlaat het lichaam weer via de ontlasting; de rest wordt in het vetweefsel opgeslagen. Afhankelijk van de chemische samenstelling, breekt het lichaam de PCB’s in enkele maanden tot tientallen jaren af. PCB-concentraties in gekweekte zalm zijn gemiddeld acht keer hoger dan in wilde zalm.
Gekweekte zalm heeft ook niet dezelfde voedingswaarde als wilde zalm; gekweekte zalm bevat meer dan 5,5 keer meer omega-6 vet dan wilde zalm.
Onder de zalmkwekerijen verspreid over de Noorse fjorden ligt een laag afval van ongeveer vijftien meter diep, vol met bacteriën, medicijnen en giftige pesticiden.

Gezondheidsvoedsel 

Gekweekte zalm vormt ook een directere toxische bedreiging voor uw gezondheid. Vis is altijd beschouwd als gezond voedsel, maar voedseltesten laten zien dat de gekweekte zalm tegenwoordig een van de meest giftige voedingsmiddelen ter wereld is. In een globale beoordeling van gekweekte zalm, gepubliceerd in januari 2004, in het tijdschrift Science, werden 213 persistente organische verontreinigende stoffen gevonden. Gekweekte zalm heeft ook niet het voedingsprofiel van wilde zalm. Gekweekte zalm is niet een geweldige bron van broodnodige omega-3-vetten, maar bevat veel meer omega-6 dan omega-3, die nadelige gevolgen voor de gezondheid kan hebben, aangezien de meeste mensen een tekort aan omega-3 hebben en veel meer omega -6 krijgen dan ze nodig hebben.
Meer dan de helft van de vis die Amerikanen eten, is nu afkomstig van viskwekerijen. Aquacultuur promoot zichzelf als een duurzame oplossing voor overbevissing, maar in werkelijkheid veroorzaken juist de viskwekerijen meer problemen dan oplossingen. Om te beginnen is er 1,5 tot 8 kilo wilde vis nodig om slechts 1 kilo gekweekte zalm te produceren, dus de aquacultuurindustrie draagt feitelijk zwaar bij aan de uitputting van wilde visbestanden in plaats van die te redden.

Mutaties 

Een zalmkwekerij kan 2 miljoen zalm bevatten in een relatief kleine hoeveelheid ruimte. Net als bij fabrieksboerderijen waar dieren in overvolle omstandigheden worden gehouden, worden viskwekerijen ook geplaagd door ziekten die zich snel verspreiden onder de gestreste vis. Een aantal gevaarlijke pesticiden worden gebruikt om ziekteverwekkende plagen te voorkomen, waarvan er één bekend is met neurotoxische effecten. Werknemers die de pesticide aanbrengen, moeten volledig beschermende kleding dragen, maar deze chemicaliën worden rechtstreeks in open water gedumpt.
Van de gebruikte pesticiden is ook aangetoond dat ze het DNA van vissen beïnvloeden en genetische mutaties veroorzaken. Storende voorbeelden van vervormde kabeljauw worden getoond en schattingen suggereren dat ongeveer de helft van alle gekweekte kabeljauw op deze manier is misvormd. Vrouwelijke kabeljauw die uit boerderijen ontsnapt, paren met wilde kabeljauw, waardoor de genetische mutaties en misvormingen zich verspreiden in de wilde populatie.
Gekweekte zalm heeft minder zichtbare maar even verontrustende mutaties. Het vlees van de gekweekte zalm is vreemd bros en breekt uit elkaar als het wordt gebogen, een zeer abnormale eigenschap. Wilde zalm bevat ongeveer 5 tot 7 procent vet, terwijl de gekweekte variëteit tussen 14,5 en 34 procent kan bevatten. 
Het verhoogde vetgehalte is een direct gevolg van het verwerkte vetrijke voer dat aan gekweekte zalm wordt gevoerd. Maar gekweekte zalm bevat in het algemeen niet alleen meer vet; de echte tragedie is de abnormale verhouding van omega-3 tot omega-6 vetten. Een halve filet wilde Atlantische zalm bevat ongeveer 3.996 milligram (mg) omega-3 en 341 mg omega-6.7 Een halve filet gekweekte zalm uit de Atlantische Oceaan bevat net iets meer omega-3 – 4.961 mg – maar een verbazingwekkende 1.944 mg omega-6; 8 meer dan 5,5 keer meer dan wilde zalm.

Gifstoffen 

De Zweedse Greenpeace-activist Jan Isakson heeft enkele van de vervuilde bronnen onthuld. Net buiten Stockholm is er een enorme papierfabriek aan de oever van de Oostzee die giftige dioxines produceert. Negen andere geïndustrialiseerde landen rond de Oostzee dumpen ook hun giftige afval in dit gesloten water. Dioxinen binden zich aan vet, waardoor zich in haring, paling en zalm uiteindelijk grotere hoeveelheden ophopen dan andere vissen. Dus omdat ze als ongeschikt voor menselijke consumptie worden beschouwd, wordt sommige van deze vette vis nu voornamelijk als visvoer gebruikt. Helaas komen deze gifstoffen uiteindelijk toch op ons bord terecht als we gekweekte vis eten, vooral gekweekte zalm.

Monsanto weer

Een deel van de toxiciteit komt ook voort uit het productieproces van de pellets. De vette vis wordt eerst gekookt, wat resulteert in twee afzonderlijke producten: eiwitmeel en olie. Terwijl de olie hoge niveaus van dioxinen en PCB’s bevat, draagt het eiwitpoeder ook bij aan de toxiciteit van het eindproduct. Aan dit eiwitpoeder wordt een ‘antioxidant’ genaamd ethoxyquin toegevoegd. Dit een van de best bewaarde geheimen van de visvoedingsindustrie… en een van de meest giftige.
Ethoxyquin werd in de jaren vijftig door Monsanto als een pesticide ontwikkeld. Het gebruik ervan is strikt gereguleerd voor fruit, groenten en vlees, maar niet voor vis, omdat het nooit voor dergelijk gebruik was bedoeld. Fabrikanten van visvoer hebben de gezondheidsautoriteiten nooit laten weten dat zij de chemische stof gebruikten als middel om te voorkomen dat de vetten oxideren en ranzig worden, en daarom werd de aanwezigheid ervan in kweekvis nooit aangepakt. Verontrustend is dat uit testen blijkt dat gekweekte vis niveaus ethoxyquine kan bevatten die tot 20 keer hoger zijn dan het toegestane niveau in fruit, groenten en vlees.

De goede zalm

Alaska-zalm (niet te verwarren met Atlantische zalm) mag niet worden gekweekt en is daarom altijd in het wild gevangen. Ingeblikte zalm met het label ‘Alaska-zalm’ is een goedkoper alternatief voor zalmfilets. Vergeet niet dat wilde zalm vrij mager is, dus de vetvlekken – die witte strepen die je in het vlees ziet – zijn aan de dunne kant. Als een vis lichtroze is met brede vetvlekken, is de zalm waarschijnlijk gekweekt. Vermijd Atlantische zalm, want zalm met dit label wordt bijna altijd gekweekt. Zorg ervoor dat ze niet uit de Oostzee komen, die uitzonderlijk vervuild is.