Wi-Fi begrijpen

Wi-Fi is een certificatielabel (‘logo’) voor producten voor draadloze datanetwerken, die werken volgens de internationale standaard (draadloos ethernet of wifi). Dergelijke producten maken gebruik van radiofrequenties in de 2,4 GHz- en/of 5,0 GHz-band die onder voorwaarden zonder licentie gebruikt mogen worden. De eisen voor dit logo worden vastgelegd door de ‘Wi-Fi Alliance’.

Een product komt in aanmerking voor het Wi-Fi-logo als door een onafhankelijk certificatiebureau is aangetoond dat aan bepaalde eisen op het gebied van functionaliteit, prestatie en interoperabiliteit is voldaan. Met name het laatste is van belang voor de consument, omdat dit garandeert dat producten met het Wi-Fi-logo samenwerken met producten van andere fabrikanten.

Uitspraak

Het gaat helaas mis bij de uitspraak; in Nederland spreekt men vaak over ‘WieFie’. Dat is een foute uitspraak omdat Wi-Fi uitgesproken moet worden als ‘waifi’ of ‘wɑjfɑj’. De naam Wi-Fi is een duidelijke knipoog naar de uit de audiowereld bekende term hifi, hetgeen staat voor High Fidelity. Wi-Fi, vaak ook gewoon geschreven als ‘wifi’ staat voor ‘Wireless Fidelity’, vrij vertaald ‘Draadloze Getrouwheid’. Wi-Fi is dus een vorm van een ‘draadloos netwerk’. Middels een draadloos netwerk kan je draadloos verbinding maken met een netwerk of (in de meeste gevallen) met het internet.
In de dagelijkse praktijk wordt de term, in dit geval geschreven als wifi, steeds vaker gebruikt als synoniem voor een draadloos thuisnetwerk in het algemeen. De schrijfwijze met een koppelteken (wi-fi) komt in het Nederlands ook voor. 

Hotspot 

Wi-Fi definieert twee verschillende topologieën (manieren waarop het netwerk bekeken wordt: ad hoc en infrastructuur. In ad-hocmodus communiceert een cliënt direct met een andere cliënt. De maximale afstand tussen deze stations is daarmee automatisch begrensd tot het bereik van de beide zenders/ontvangers (afhankelijk van vele factoren, echter meestal maximaal zo’n 30 meter). In infrastructuurmodus wordt gewerkt met basisstations. De basisstations zijn onderling verbonden door een ethernet-infrastructuur. Mobiele stations kunnen overschakelen van het ene naar het andere access point (‘roamen’), zonder de verbinding met het netwerk te verliezen (vergelijk gsm).

Veel publiek toegankelijke locaties zoals vliegvelden, hotels en bibliotheken installeren basisstations waardoor de mobiele computergebruiker op deze locaties over internettoegang beschikt en gebruik kan maken van informatiediensten van de betreffende organisatie. Dergelijke (semi-)openbare basisstations worden ook wel inbelpunt of hotspot genoemd. Er zijn zowel gratis inbelpunten, als inbelpunten waarvoor een abonnement of een toegangskaartje tegen betaling nodig is. Kleine ondernemers kunnen met een geringe investering lokaal een wi-fi-netwerk opzetten.
De bandbreedte en het bereik van wifi zijn groter dan die van bluetooth. Om deze redenen is wifi een van de belangrijkste toegangsmethoden voor een alom aanwezig draadloos internet. Een keerzijde van wifi, met name vergeleken met bluetooth, is het relatief hoge energieverbruik. Dit is bij kleine apparaten met een beperkte batterijcapaciteit een probleem.

Versleuteling
Een belangrijk aandachtspunt bij wifinetwerken is de beveiliging van de door de ether verzonden informatie. Een wifiverbinding kan door middel van verschillende technieken worden versleuteld. De twee prominente standaarden zijn WEP en WPA. De WPA-standaard is in juni 2004 gestandaardiseerd als IEEE 802.11i, en WPA2, een verbetering op WPA, is sinds 2006 wijd in gebruik en vereist voor apparatuur met Wi-Fi-certificatie. WEP-beveiliging blijkt in de praktijk makkelijk te kraken; WPA of WPA2 worden daarom aanbevolen. WPA is slechts met zeer veel moeite te kraken, en WPA2 niet of nauwelijks. In oktober 2017 werd echter bekend dat wifinetwerken wereldwijd kwetsbaar zijn door meerdere beveiligingslekken in de WPA2-beveiliging.

Wi-Fi Protected Setup (WPS)
Het blauwe WPS-knopje aan de achterkant van een Cisco Systems E2500-wifirouter.
WPS is bedacht om de draadloze verbinding te kunnen configureren zonder ingewikkelde wachtwoorden (WEP key of WPA keys) te hoeven intypen. Het kan op twee manieren: Push Button en WPS Personal Identification Number (PIN). Bij de Push Button-methode moet er binnen circa 1 minuut een speciale WPS-knop op de draadloze router en op het verbindende apparaat ingedrukt worden. Beide apparaten wisselen vervolgens automatisch de sleutel uit en de verbinding komt dan tot stand. De meeste apparaten, waaronder wireless USB dongles ondersteunen push-button-setup. Sommige laptops, iOS-apparaten en andere apparaten ondersteunen Push Button niet omdat de functie ontbreekt.

Gezondheidsrisico’s
Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie plaatste in 2011 hoogfrequente elektromagnetische velden van onder andere mobiele telefoons en wifi in categorie 2B: ‘mogelijk kankerverwekkend’. In 2005 bleek uit een meta-analyse van studies waarin onderzoek was gedaan naar in totaal 725 personen die beweerden te lijden aan elektrosensitiviteit dat geen bewijs kon worden gevonden voor hun claims. Volgens de Nederlandse overheid brengt elektromagnetische straling geen gezondheidsrisico’s met zich mee.

De Britse Health Protection Agency (HPA) rapporteerde in 2014 dat de frequentie van wifi-netwerken ongeveer gelijk is aan dat van FM-radio, tv en mobiele telefoons. Aangezien wifi-netwerken niet continu data verzenden, stelt de organisatie dat er in de praktijk minder blootstelling is aan wifistraling dan de straling van mobiele telefoons. In 2007 stelde de organisatie in reactie op een verontrustende mediareportage van het tv-programma Panorama dat waarschuwde voor wifi-straling in klassen, dat er onderzoek nodig was naar gezondheidseffecten van wifi-straling. Na voltooiing van dit onderzoek concludeerde de HPA in september 2011 dat tijdens een typerende les het draadloos netwerk nauwelijks actief is en de blootstelling daarmee relatief gezien gering is.

In Nederland liet de gemeente Alphen aan den Rijn onderzoek uitvoeren door de Universiteit Wageningen nadat ambtenaren de straling aanwezen als mogelijke oorzaak van de boomaantastingen. De eerste publicatie van onderzoeksresultaten in november 2010 suggereerde dat de elektromagnetische straling een rol zou spelen bij verslechterende gezondheid van bomen: in de laboratoriumsituatie bleek dat bladeren van esboompjes, na ruim drie maanden te zijn blootgesteld aan de straling van zogenaamde Wi-Fi Access Points, verdrogen en afsterven. Toch kon er geen verband worden vastgesteld met de verslechterde gezondheid. Uit een vervolgonderzoek, waarin meer rekening werd gehouden met andere factoren, bleek dat er geen oorzakelijk verband kan worden vastgesteld tussen elektromagnetische straling (door wifi-routers en UMTS- en DVB-T-zenders) en boomaantastingen zoals bastknobbels, bastscheuren, bastnecrose en bastbloeding.