Wie is Dinah Veeris?

Mijn eigennaam is Lidwina. Toen ik een jong meisje was wilde ik altijd die naam veranderen, dus werd het Dinah. Als een klein kind was ik altijd nieuwsgierig. Ik heb altijd veel vragen gesteld. Voor de begrippen van toen was ik als meisje heel erg ontdeugend, omdat ik in de bomen klom, aan toneelspelen deed en ook meedeed met voetballen. Al heel jong –op mijn 17e– stond ik al voor de klas. Ik dacht dat het mijn roeping was: onderwijzeres zijn, met kinderen omgaan en lesgeven. Ik heb in Nederland gestudeerd; toen kon je rangen halen in het lesgeven. Ik heb mijn 4e rang onderwijzeres gehaald en daarna 3e rang. Daarna ben ik eerst naar Sint Maarten gegaan en daarna naar Nederland. 

Hoe ben je erop gekomen om een kruidentuin te beginnen?
Ik heb altijd een grote verbintenis gehad met kruiden. Mijn moeder had altijd een tuin met kruiden en daar groeide ik mee op. Ik raakte zeer geïnteresseerd in wat zij allemaal deed. Ik merkte dat ze zoveel wist van de kruiden en ik daardoor ben met meer mensen gaan praten over kruiden. Ik heb met 20 oudere mensen gesproken over kruiden gedurende 5 jaren. Elke dag deze mensen bezoeken en van hun leren. Dit resulteerde in het jaar 1987 in een kruidenboek “Remedi i kustumber di nos bieuwnan”. Daarna werd ik heel veel gevraagd om lezingen te geven. Ik merkte dat we steeds meer kruiden en bomen verloren. Er werd maar gehakt en grote stukken land werden ontgonnen met alle gevolgen van dien. Kruiden verdwenen omdat men niet wist waar deze planten voor gebruikt konden worden. In 1990 heb ik ontslag genomen bij de Schooladviesdienst waar ik als pedagogische begeleidster werkte en startte mijn kruidentuin. Ik wilde de kruiden beschermen en verzorgen. Ik ging het hele eiland af om kruiden te zoeken en de kennis van de ouderen nog meer te verzamelen. Zo is mijn tuin “Den Paradera” ontstaan.

Werd je verdrietig in die periode of was het een grote vreugde?
Soms stond ik voor een plek waar ik wist dat er grote bomen stonden en waar ik gewend was om kruiden te halen. Plotseling was het terrein een grote, lege, sloffige deel aarde. Dan stond ik op die plek echt te huilen. Het deed pijn en ik begreep niet hoe een mens het in zijn hoofd kan halen om moeder aarde zo veel pijn te doen. Je huilt van woede, je huilt van verdriet omdat je weet dat je telkens een stuk van natuur kwijt raakte dat nooit meer terugkwam. 
Er waren ook hele mooie momenten. Als je na jarenlang zoeken eindelijk die ene plant of die boom vindt die je al jaren gezocht hebt. Je zoekt tussen heuvels, in rooien, je vraagt overal of men die zeldzame plant of bloem kent. Dat was bijvoorbeeld met de boom Kayuda. Die boom hoort tot de familie van de zuurzak en heeft dezelfde vorm vruchten, maar dan oranje van kleur. In plaats van zwarte pitten heeft de vrucht bruine pitten, net als de zuurzak. De bladeren werden vroeger gebruikt bij baby’s met diaree. Van de bladeren werd thee getrokken en dat kreeg de baby te drinken. De diaree stopte dan heel snel. Die boom heb ik in 1993 weer gevonden in de Rooi Kayuda. Je zult wel denken dat je daar het eerste zou moeten zoeken, want het is niet voor niets dat die plek de naam heeft gekregen van deze boom. Ik heb daar inderdaad al eerder gezocht maar had niets kunnen vinden,. Een keer liep ik tot de put en daar vond ik de bomen. Toen heb ik staan grienen als een klein kind. Van zulke momenten geniet ik nog. 

 Was het gemakkelijk om te starten met de kruidentuin?
Neen. Ik had wel geleerd van de kruiden, maar hoe teel, stek of poot je de verschillende planten? Hoe zet je de tuin op? Ik heb veel hulp gekregen van Baba, een oude man die daar in de buurt woonde en vroeger een tuinder was. Hij plantte maïs, bonen, pinda’s, watermeloen, pompoen enz. Hij had als kind een ezel en verkocht geitenmelk. Baba was met de aarde verbonden en van hem kon ik veel leren. Ik leerde kijken naar de bomen, luisteren naar de natuur, kijken wanneer het ging regenen en nog veel meer. 

Je bent nu zowat wereldberoemd met je kruidentuin; wat vind je daarvan?
Prachtig. Het is na heel hard werken een grote eer om deze erkenning te mogen ontvangen. Het is meer dan een erkenning. Het is een besef dat je een grote leegte hebt ingevuld en een grote schat aan ervaring, traditie en informatie heb mogen bewaren. Wat kan je als mens nog meer wensen? Ik ben blij dat ik dit heb mogen doen en nog steeds doe. Soms is het heel eenvoudig maar toch groots. Soms krijg ik bezoekers die mijn tuin komen bezichtigen en deze mensen herkennen de kruiden die ze ook in eigen tuin hebben staan maar normaliter wegkappen. Het is een vreugde om te zien dat mensen veranderen en waardering krijgen voor de natuur. Het idee alleen dat ze zo’n kruid gaan beschermen… dat is onbeschrijfelijk.

Je bent een toeristische attractie geworden; wat vind je daarvan?
Mijn tuin is een toeristische attractie. Ikzelf gelukkig niet (en Dinah lacht…) Ik ben in de ‘picture’ gekomen door onder anderen programma’s in Nederland zoals “de Stoel’, in Amerika en in Venezuela. Daarna kwamen mensen die op vakantie waren de tuin bezoeken. Curaçao had nog iets te bieden. Curaçao heeft zoveel te bieden. Als we dat maar eens goed gingen beseffen. Mensen waren zeer enthousiast en de bezoekers werden steeds meer door mond-tot-mondreclame. Wanneer ze weer naar huis gingen vertelden ze het aan anderen en altijd kwamen mensen uit het buitenland met de groeten voor mij van hun buren, vrienden en familie. 

Waarom doe je dit allemaal?
Voor mij is het belangrijkste omdat ik een aantal jaren geleden besefte dat als ik het niet zou doen, dit stukje kennis van de geneeskrachtige kruiden verloren zou zijn gegaan. Om mensen te helpen gezonder, bewuster en liefdevol te leven. Voor zichzelf en voor de natuur. Ik doe het omdat ik daar plezier in heb. Ik doe het voor jou, voor de oudjes die zoveel kennis hebben overgedragen aan mij, voor de mensen op Curaçao en voor ieder ander mens die daarvan wil genieten. 

Zijn er gevaarlijke kruiden voor de gezondheid?
Ja natuurlijk zijn er kruiden waar je ontzettend voor me oppassen. De commercialisering van kruiden op onverantwoordelijke wijze is levensgevaarlijk. Kijk bijvoorbeeld naar de plant ‘Neem’. Mensen zijn daar ziek van geworden door het eten van de zaden, of te veel van de kruiden te gebruiken. Van de Neem behoor je één blaadje te gebruiken. Dat is al genoeg voor een kop thee. Het is een zeer krachtig kruid. Ook wat er gebeurt met verschillende theeën zoals mangothee. Dit brengt de bloeddruk heel snel omlaag met alle gevolgen van dien. Ook de theeën met smaakstoffen en kleurstoffen, zoals aardbeienthee, mangothee, kersenthee, bosbessenthee enz. zijn levensgevaarlijk. Mensen kunnen daar doodziek van worden en schuiven dat effect dan op de kruiden. Dat is absoluut niet het geval. Het zijn de smaakstoffen en de reukstoffen die men in het lichaam heeft gebracht. De mensen beseffen het niet en staan daar ook niet bij stil. En de fabrikant maar lachen….

Bestaan er echt kruiden waarmee je (een ge)liefde kunt bereiken/veroveren?
Ja, ik geloof ook in spirituele kruiden, die dus op het etherische veld werken. (….Dinah zwijgt en blijft me in stilte gadeslaan, dan begint ze te lachen…) De geur van de bloemen maakt dat open. Soms zie je een mooie vrouw of een goed uitziende man. Toch hebben anderen geen interesse voor deze schoonheden. Er zijn kruiden die het lichaam schoonwassen, reinigen en het lichaam toegankelijk maken voor anderen. 

Wat doet het met je wanneer je hoort dat men weer gaat spuiten met gif tegen denguemug?
Dat is heel erg. (Dinah wordt ineens weer heel serieus en kijkt bezorgd…) Vaak weten we niet hoeveel er gespoten is en we weten niet waar het gif overal op zit. Kinderen die hun vingers in de mond stoppen nadat ze een muur, een plant of een speelgoed hebben aangeraakt. Na jaren krijgt het kind een ziekte of aandoening en niemand weet, denkt of beseft dat het gekomen is door een vergiftiging. Vroeger zag je sprinkhanen die we verzamelden in flessen, bijen, vlinders in allerlei kleuren… allemaal verdwenen. Waarom denk je? Door het gif dat men enkele jaren geleden heeft gespoten. Gelukkig gaat men nu iets voorzichtiger te werk en lijkt voorlichting nu een belangrijke rol te spelen. Daar moeten we naar toe. De mensen moeten beseffen dat zij zelf veel kunnen doen om deze wereld, de oceanen en de aarde gezond te houden. 

Hoe vind je dat men hier op het eiland omgaat met de natuur?
Slecht en onverantwoordelijk als je het vergelijkt met vroeger. De mensen hielden vroeger van hun land omdat het een bron van inkomen was. Ze verzorgden hun land en planten daar sesam, pinda’s en meloenen op; een deel van het land werd voor hun dieren bestemd. Nu gooit men overal vuil, wat eigenlijk heel Curaçao ongezond maakt. Het is triest te zien hoe midden in de natuur, grote heuvels vuil gestort worden. Het besef dat je het eiland moet schoonhouden voor jezelf en voor je medemens is bij velen verdwenen. Maar toch zie je van de andere kant dat verschillende groepen en stichtingen werken aan het schoonmaken en schoonhouden van ons eiland. Er moeten sancties komen en meer mogelijkheden gecreëerd worden waar men legaal vuil kan storten. 

Wat vind je van onze voeding?
De voeding is nog lang niet goed. Vooral de mensen met een lage inkomen eten veel blikgroenten, veel junk food, teveel chemische middelen, veel witte suiker, veel witmeelproducten, vlees, koekjes, koffie enz. Men beseft niet dat met een heel karig menu van groeten –die hier groeien, zoals maismeel –funchi- komkommers, kalebas, papaya, okers, enz. rijke maaltijden bereid kunnen worden. Het besef moet veranderen. Men moet weer terug naar gezondere producten. En dat is en hoeft niet duur te zijn. Dit heeft eigenlijk niets te maken met inkomen want ook de mensen met een hoog inkomen weten niet wat gezond eten is. Het geld wordt onjuist gebruikt. Men investeert in ziekte door verkeerd voedsel te eten in plaats van in gezondheid te investeren. 

Zijn je kruiden ook elders verkrijgbaar op het eiland?
Ja, bij Kura Hulanda hebben we een filiaal, bij Nos Orkon staan kruiden uit mijn tuin, de producten staan ook in verschillende hotels en wij sturen producten via de post naar het buitenland. Ook via onze website kan men kruiden bestellen: www.dinahveeris.com
Maar het mooiste is: de kruiden staan overal, in alle tuinen ; het is vrij en gratis voor iedereen. 

Wie helpen je dagelijks met je kruidentuin “Den Paradera”? Gaan je kinderen de zaak overnemen?
Mijn kinderen zijn na ongeveer twintig jaar in Nederland gewoond te hebben teruggekomen met vrouw en kinderen. Het is heel mooi dat zij ook interesse hebben om over de kruiden te leren en ik ben blij dat ik mijn kennis kan overdragen aan de volgende generaties. Het is een enorme hulp dat ik heb aan mijn zoon Shastri, die nu de rondleidingen verzorgt; Marianella (de vrouw van Shastri) staat in het filiaal te Kura Hulanda, Danchelo, werkt niet direct in het bedrijf maar geeft adviezen over management en marketing; Jennifer (de vrouw van Danchelo) is de echte zakenvrouw, zij doet de marketing en promotie. Blanca is geen kind van mij, maar wel een vertrouwenspersoon die vanaf de start van het bedrijf erbij was en meehielp. Zij doet de productie zoals de kruiden drogen, persen en bereiden. Dan heb ik nog Maureen; zij helpt me met alles; zij is de duizendpoot in het bedrijf. Carlos is de tuinman, die dagelijks zorgt dat alles er piekfijn uitziet. Liesbeth is de computerdeskundige; zij ontwerpt, onderhoudt de site en beantwoordt de e-mails. Dit is mijn team en daar ben ik trots op. Overnemen? Nee, de tuin is van hun…. Het is van iedereen, het is van Curaçao! 

Heb je naast de kruiden ook nog hobby’s?
Ik hou van wandelen, lezen, ik schijf veel. Ik hou van vertellen, dat is eigenlijk mijn grootste hobby’s. Ik dans nog steeds ‘seú’, dat is de dans bij het oogstfeest. 

Wat kunnen we in de toekomst van Dinah verwachten?
Er komt binnenkort het tweede boek over kruiden, die nog niet behandeld zijn in het eerste boek. Verder worden nog themaboekjes uitgeven over “kruiden bij de menopauze”, “Kruiden voor kinderen”, Kruiden voor mannen” enz. En een boek over spirituele kruiden (….nu snap ik waarom ze stil bleef bij mijn vraag over liefdeskruiden… nu giechelt Dinah stiekempjes…) 

Wat een durf en wat een doorzettingsvermogen. Ik heb het gevoel dat ik geen enkel sprietje meer uit mijn tuin durf te kappen. Wat een prachtige vrouw!