De gevolgen van het broeikaseffect op insecten

Waarom zouden wij bijvoorbeeld aandacht moeten besteden aan het feit dat de temperatuur van de zee in de nabije toekomst een klein graadje hoger komt te liggen? Of dat de ijskappen aan de polen nu sneller smelten dan verwacht? Waarom maken die rare milieuactivisten een zodanig ophef over het omkappen van mangroven? En waarom zouden wij ons moeten bekommeren over het feit dat al het hemelwater gewoon de zee instroomt?

Al een tijdje hoort men met groeiende klemtoon in de wetenschappelijke kringen dat met de verschijning van ‘global warming’ of het broeikaseffect, er zullen belangrijke veranderingen komen in de manier waarop de mens met zijn (leef)milieu in de toekomst zal omgaan. Voor de leek zijn de termen die met dit onderwerp gemoeid zijn moeilijk te vatten. Men heeft het vaak over pijlers die of onbekend of onzichtbaar zijn voor de gemiddelde mens. 

Ontwikkeling 

De groep Insecten die verantwoordelijk is voor het verspreiden van sommige van de vreselijkste tropische ziekten betreft vooral de bijtende insecten en spinachtigen waaronder de muggen, bijtende vliegen, mampieren, vlooien, luizen, teken, en Trypanosoma wantsen. De vragen die hierboven zijn gesteld hebben directe gevolgen voor de ontwikkeling van deze insecten. Als bewoners van de tropische zones van onze wereld betaamt het ons om aandachtig de verplaatsing van de insecten die relevant zijn voor de gezondheid en welzijn van mens en dier te volgen. 

Een graadje warmer

De verwarming van de zee heeft als gevolg dat de landstemperatuur ook iets hoger gaat liggen. Ook in de gematigder zones. De biologische ontwikkeling van insecten is heel gevoelig voor temperatuurveranderingen. De distributie van de mug of de Trypanosoma wantsen kan hierdoor wijder worden en bevolkingen die normaal gesproken niet in aanraking met deze insecten zouden komen worden dan aan deze insecten blootgesteld met als gevolg dat een grotere groep mensen de ziektes die deze insecten verspreiden zouden kunnen oplopen.

Sneller dan verwacht

Het smelten van de ijskappen zal volgens de wetenschappelijke indicaties leiden tot een hoger zeespiegel. Als gevolg eist de zee en de rivieren een grotere oever- of kuststrook op, met als gevolg dat door het natte meer broedplaatsen worden gecreëerd voor muggen, mamapieren en zandvliegen die potentiele dragers zijn van een dertigtal febriele (koorts veroorzakende) ziektes.

Mangrovebomen

De mangroven die aan de kust groeien, verstevigen en beschermen de kuststrook tegen de erosie die de branding veroorzaakt. Bovendien bieden de wortels van deze bomen bescherming voor jonge visjes die muggen- en mampierenlarven opeten en dus helpen deze insectenpopulaties onder controle te houden 

Het hemelwater 

Sinds de vestiging van de Shell raffinaderij op het eiland, ongeveer honderd jaar geleden, heeft men onverwijld dammen afgebroken om wegen en gebouwen te vestigen zonder overweging voor het feit dat door het methodisch afvloeien van het hemelwater het eiland geleidelijk aan dorder zou worden. Het wegvloeiende water sleurt veel puin met zich mee, direct de zee in, wat nadelig werkt op de koraalriffen en ook de fauna en flora zowel aan land en in de zee aantast. 

Vanwege de droogte ontstaat de neiging om water te verzamelen in regenbakken, tonnen en andere kunstmatige containers te bewaren waardoor er potentieel nieuwe broedplaatsen voor muggen en bijtende vliegen. Echter wordt door het afvloeien van het hemelwater minder natuurlijke tijdelijke plassen gevormd die broedplaatsen vormen voor insecten zoals waterlibellen en waterkevers, die natuurlijke vijanden zijn van zowel volwassen muggen als hun larven. 

Samenvattend

Het is duidelijk dat er vanwege de verwarming van de aarde meer mensen blootgesteld zullen worden aan door insect vectoren overdraagbare tropische ziektes. Dit komt omdat insecten heel gevoelig zijn in hun biologische ontwikkeling van de temperatuur. Het is maar de vraag hoe de wereld bevolking gaat reageren op de gelijktijdige besmettingen van de nieuwe en verwaarloosde tropische ziekten. Er is momenteel bevestiging dat een concomitante besmetting van Dengue, Chikungunya en Zika koorts tot ernstige neurologische complicaties kan leiden. In verschillende landen die recentelijk met dit probleem te kampen hebben gehad vermelden verhoogde incidentie van o.a. gerelateerde encephalitis, Guillain- Barre syndroom en microcefalie (kleine schedelomvang) in 2014 en 2015.

De tabel is een weergave van wereldwijd relevant insect vectoren en ziekten die door global warming beïnvloed zullen worden. 

De bron van de informatie is de het rapport van de World Health Organization: Ecosystems and Human Well- Being (2005).