Halal of haram?

Moslims hebben te maken met dingen die ze wel mogen en niet mogen eten en/of drinken. Halal betekent in het Arabisch rein of toegestaan en haram betekent onrein en is dus verboden. Halal en haram heeft niet alleen met eten en/of drinken te maken. Ook het gedrag kan halal of haram zijn. Moslims die de regels volgen, mogen bijvoorbeeld geen geld lenen of een hypotheek nemen, omdat ze daarvoor rente moeten betalen.

De speciale regels waaraan Moslims zich moeten houden komen uit de Koran, de Ahadith en de Soenna’s.
Ongeveer 100 jaar na de dood van Mohammed is de boodschap van Allah in de Koran op schrift gesteld. Tot die tijd werd de boodschap steeds mondeling doorgegeven. Koran betekent letterlijk ‘oplezing’. Vandaar dat het niet alleen wordt gezien als een tekst die bestudeerd moet worden, maar vooral ook moet worden gereciteerd. Een goede imam weet niet alleen wat er in de Koran staat, hij moet het vooral ook mooi kunnen voordragen. Koranrecitatie wordt dan ook als een bijzondere vorm van kunst gezien en wordt onderwezen in madrassa’s.

Koran, Hadith en Soenna’s

Behalve de Koran wordt door veel moslims goddelijk gezag toegekend aan de Hadith, de overleveringen van de profeet Mohammed en zijn volgelingen. In de overleveringen staat beschreven wat Mohammed (en zijn naasten) hebben gezegd en gedaan.
De levensweg van Mohammed wordt ook wel de Soenna of ‘de weg’ genoemd. Omdat de overleveringen elkaar op sommige punten tegenspreken, is er onder moslimgeleerden altijd discussie over authentieke en valse versies.

Halal slachten

Moslims mogen als ze de regels volgen niet alle soorten vlees eten. Varkensvlees is sowieso uitgesloten omdat het dier haram (onrein) is. Daarop geldt overigens wel een uitzondering, want als iemand in hongersnood verkeert waarbij de dood dreigt, mag een varken of ander haram dier wel gegeten worden. In onze hedendaagse maatschappij in het westen doet zich dat echter niet zo vaak voor en daarom moet vlees dat door moslims wordt gegeten in ieder geval halal geslacht worden. Dit betekent dat het dier niet eerst wordt verdoofd en dat het doorsnijden van de hals van het dier zorgt voor diens einde. Het dier moet daarna volledig leegbloeden. Bovendien moet voor elk dier het gebed: ‘Bismillah Allahu Akbar’ worden uitgesproken. Halal vlees betekent ook dat het dier goed behandeld is.
Overigens gaat er aan zo’n slachting meer vooraf als vlees echt halal moet zijn. Zo moeten de omstandigheden waarin het beest opgroeit goed zijn, hoe het dier is gefokt, de kwaliteit van het voedsel en de manier waarop ze leefden kan ook meegenomen worden in de beoordeling of voedsel al dan niet halal is. In de Koran staat namelijk dat dierenwelzijn door Allah aan de mens is toevertrouwd en hij moet daar goed mee omgaan. 

Dieren

Ook schrijft de Koran voor dat dieren met jongen die nog melk bij hun drinken niet geslacht mogen worden en de jonge dieren zelf ook niet. Bovendien mag een dier alleen gedood worden als het bedoeld is om het op te eten of omdat het beest lijdt door ziekte of doordat het gewond is. Het vlees eten van dieren die zelf zijn gestorven, mag ook alleen maar als de dood door honger dreigt. Overigens wordt ook nog steeds gekeken naar wanneer vlees echt helemaal halal is. Sommige stromingen vinden dat het dier dan alleen gedood mag worden door een moslim, anderen vinden dat ook niet-moslims het mogen doen als het maar wel op de manier gebeurt zoals de Koran dat heeft voorgeschreven en waarbij Bismillah Allahu Akbar wordt uitgesproken per dier.
Overigens wordt ook koosjer vlees (vlees dat is geslacht volgens de Joodse spijswetten) en vlees van dieren die door christenen uit naam van God geslacht zijn, ook als halal beschouwd.

Zeedieren en groenten

Over het eten van zaken die uit de zee komen zijn de moslimgeleerden het niet allemaal even eens. In principe mag vis zo gegeten worden en hoeft ook niet op een bepaalde manier gedood te worden. Over schaal- en schelpdieren is echter geen volledige duidelijkheid. Sommige stromingen binnen de islam vinden dat het eten daarvan haram is, anderen vinden dat niet.
Groenten, fruit en allerlei drankjes van thee tot cola zijn binnen de islam geoorloofd. Alcohol en verdovende middelen zijn haram en dus verboden. Overigens zijn er ook moslims die de Koran heel letterlijk nemen en aangeven dat alleen het drinken van wijn verboden is, maar dat andere dranken wel mogen.

Gedrag 

Er zijn nog veel meer zaken in het leven die volgens de Koran, de Ahadith en de soenna’s haram dus verboden en onrein zijn. Dit zijn:
Een seksuele relatie buiten het eigen huwelijk om
Het betalen en vragen van rente
Gokken
Het hebben van tatoeages
Insecten zijn zonder meer haram evenals stoffen gewonnen uit insecten zoals karmijnrood (E120) dat wordt gewonnen uit de cochenilleluis.

Alle andere soorten voedsel (groenten, vruchten en dranken, met uitzondering van alcoholische dranken en verdovende middelen) zijn zonder bijzondere bewerkingen toegestaan voor consumptie.
Evenhoevige herkauwende zoogdieren zijn toegestaan. Dus wel rund, schaap, wild bergschaap, gazelle, geit en hert maar geen kameel, klipdas, varken, paard of haas.
Voor waterdieren geldt dat zij vinnen en (zichtbare) schubben moeten hebben. Dus geen paling, meervallen en schelpdieren, kreeft, rog, steur, zeewolf et cetera.
Diverse vogels zijn onrein, zoals roofvogels, gieren, raven, pelikanen, zeemeeuwen, ooievaars, reigers, trappen, struisvogels, aalscholvers en hoppen evenals vleermuizen die in dit verband tot de vogels worden gerekend. 
Dieren die klauwen hebben zijn onrein, zoals honden en katachtigen.
Kadavers (dood aangetroffen dieren) of geschoten dieren van zowel reine als onreine diersoorten zijn onrein. Ook vlees dat van een levend dier is gehaald mag niet gegeten worden.
Gevleugelde insecten zijn onrein, uitgezonderd vier soorten sprinkhanen en krekels. Omdat niet meer bekend is welke soorten dat geweest zijn, worden deze niet gegeten. In het algemeen zijn alle dieren die in de aarde krioelen onrein, waaronder muizen, mollen, wezels en hagedissen; en verder alle dieren met veel poten.

Dhabiha 

Dhabiha is het slachten van dieren volgens het islamitische ritueel.
Binnen de islam gelden verschillende voorschriften voor het slachten van dieren voor consumptie. Alleen als aan deze voorwaarden wordt voldaan is het vlees rein (halal) voor consumptie. De belangrijkste voorwaarden zijn:

de slachter dient een moslim te zijn die bekwaam is in het slachten van dieren;
de slachtplaats moet rein zijn;
de slachter dient zorg te dragen voor het comfort van het dier; het slachtmes mag bijvoorbeeld niet zichtbaar zijn voor het dier of in de nabijheid van het dier geslepen worden; het slachten mag niet door andere dieren gezien worden;
het dier wordt met de voorkant in de richting van de qibla (Mekka) geplaatst;
voordat een dier geslacht wordt, spreekt de slachter de woorden Bismillah, Allahoe Akbar (in naam van God, God is de grootste) uit, waarmee hij zijn dankbaarheid en respect uit voor God die, volgens de islam, in de voedselvoorziening van de mensheid voorziet;
met een scherp mes worden in één beweging de halsslagader en de luchtpijp doorgesneden. Het dier mag niet langer lijden dan noodzakelijk is.